A-dost en deus Bernez Rouz heuliet afer Fañch, ar goulenn evit ma vefe anavezet an dildenn war an « n » gant servijoù marilh ar boblañs. Adalek ar penn-kentañ en deus furchet en dielloù da gavout arguzennoù en afer-se. En ul levr nevez embannet e kont an istor diechu-se.
"Pa oa kroget an afer-se, e miz Mae 2017, e soñje din e vije peoc’h buan… Er c’hontrol, tri bloaz war-lerc’h, em eus kavet peadra da skrivañ ul levr war ar saga." Setu respont Bernez Rouz pa c’houlenner digantañ perak e embann "Fañch, Le prénom breton qui fait trembler la République", e ti-embann ar Menezioù Du (Editions des Montagnes noires).
Abaoe an deroù, pa oa bet nac’het gant servij marilh ar boblañs ti-kêr Kemper skrivañ un "~" war anv-bihan ur Fañch nevez ganet, en deus Bernez Rouz heuliet an afer a dost, betek sikour ar familh da zifenn dirak ar justis an doare skrivañ dibabet gantañ.
An hini a zo bet kazetenner, penn-redaktour France 3 Iroise, hag a zo bremañ prezidant Kuzul sevenadurel Breizh, a zo bet ivez a-viskoazh troet war an istor. Setu m’en deus kemeret harp war an dielloù evit degas e skoazell da gerent ar paotrig.
Arguzenniñ dre an istor
"Ma vefemp chomet gant arguzennoù war gwirioù ar yezhoù rannvroel e vefe bet un tenn er c’hleuz, kollet hor befe abaoe pell. Ar pezh hon eus graet dirak lez-varn galv Roazhon e 2018 a zo just a-walc’h diskouez e oa gallek da vat ar sin anvet ganeomp tildenn, bet anvet tiltre pe titre e galleg."
Kavet en deus Bernez Rouz roudoù eus ar wagennig-se e testennoù orin Ronsard, du Bellay pe c’hoazh Rabelais. "Hag e-pad pell e skrive ar roue anv e rouantelezh gant un dildenn war an « a » : Frãce. Implijet e veze da ziskouez e ranker distagañ ur vogalenn dre ar fri", eme an enklasker. "Da vare Loeiz XIV he deus Akademiezh ar galleg divizet e vefe skrivet ar friadur. Dilezet neuze an dildenn. Met deuet eo en-dro en XIXvet kantved dre gerioù spagnoleg evel cañon, señora hag un nebeud re-all".
Trec’h el lez-varn galv
Setu an arguzennoù a oa bet renablet gant Bernez Rouz hag implijet gant mestr Jean-René Kerloc’h, alvokad ar familh Bernard, dirak lez-varn galv Roazhon. Goulennet en doa ivez perak e c’hellfe ur ministr embann e dildenn war baperioù ofisiel met ne c’hellfe ket ur famillh ober kement-all e Penn-ar-Bed.
#fañch Le vrai nom du nouveau secrétaire d'état auprès du ministre de l'intérieur est Laurent Nuñez, avec un Ñ. https://t.co/XUeCkrAPDL
— Bernez Rouz (@BernezRouz) October 16, 2018
Le Ñ est donc légal au plus haut sommet de l'état. Pourquoi perd-t-on autant de temps et d'argent pour le Ñ de Fañch ? pic.twitter.com/nieLDoUx1i
Klevet e oa bet an arguzennoù-se gant barnerien galv Roazhon. "N’eo ket dianav an dildenn er galleg", emezo e miz Du 2018. Koulskoude e kendalc’h prokulored Breizh, e Penn-ar-Bed hag e Aodoù-an-Arvor nevez ‘zo, da nac’hañ implij an dildenn en abeg d’ur c’helc’hlizher a renable, e 2014, ar sinoù diakritek a oa anavezet gant marilh ar boblañs. "Trawalc’h e vefe adskrivañ an diell melestradurel-se en ur ouzhpennañ an dildenn, ha mat-pell-zo, a embann Bernez Rouz. Gortoz a ra ar Justis e vefe sklaeraet an istor-se gant ar Stad. Daou ginnig lezenn zo bet votet, unan er Sened, unan-all er Vodadenn Vroadel, hag embannet en deus ar Gouarnamant e vefe un dekred dirak ar C’huzul-Stad… met evit ar poent e chom an traoù ken luziet all evit ar familhoù hag an tiez-kêr."
Un trec'h... evit ar galleg ?
"E gwirionez, an trec’h-se n’eo ket bet evit ar brezhoneg met kentoc’h evit ar galleg rak prouet hon eus e oa pinvidikoc’h ar yezh eget na soñje tud ’zo. Diskouez a ra dreist-holl an afer-mañ pegen kizidik e vez pennoù bras ar Republik pa vez kaoz eus ar galleg", eme Bernez Rouz c’hoazh.
N’eo ket echu afer an dildenn moarvat met kontet e vez neuze an holl zarvoudoù degouezet betek hen en ul levr nevez embannet "Fañch, Le prénom breton qui fait trembler la République".
