Plac'h an data eo Maela Kloareg, biologourez ha matematikourez anezhi war un dro. Stadegourez, kuzulierez, ha stummerez eo he micher. Abaoe penn-kentañ ar c'hleñved-red e krou programmoù, grafikoù, diwar ar sifroù, a-benn dielfennañ an traoù ha sikour an dud da gompren gwelloc'h ar pezh a c'hoarvez.
E-pad daou vizvezh kenfinañ omp bet badaouet gant sifroù a-bep seurt klevet a-hed ar c'heleier : an niver a dud klañv, an niver a dud en ospital, an niver a dud varv, an niver a dud deuet er-maez eus an ospital, dre zepartamant, dre rannvro, dre stad... Tregantadoù, keñveriadennoù, dielfennadurioù ivez, graet gant skiantourien pe gant tud n'int ket a-wechoù, a-dreuz alies. Diaes da gompren an enkadenn yec'hed avat, evit ar re n'int ket skiantourien anezho.
"Evit sioulaat ma enkrez din-me da gentañ"
Un torr-penn da vat, nemet evit tud zo, evel Maela Kloareg da skouer. Dezhi e plij dastum ar sifroù, ar re ofisiel, ar re sur, reoù an ARSoù da skouer, ha tennañ kentel diouto. He micher eo o lakaat en urzh, o lakaat war wel e grafikoù a-bep-seurt a-benn dielfennañ ar pezh a c'hellont degas deomp.
"E penn-kentañ an enkadenn em eus kroget d'hen ober evidon-me ma-unan, a-benn kompren ha sioulaat va spered rak evel an holl e oan enkrezet." eme ar plac'h yaouank.
"Ha tamm-ha-tamm, peogwir em eus skignet ma dielfennadurioù war ar rouedadoù sokial, e galleg, e saozneg hag e brezhoneg, ez eus bet tud oc'h ober goulennoù hag o lakaat ac'hanon da vont spisoc'h en traoù." Plijadur he deus bet Maela o tisplegañ dezho danvez he micher.
J'ai téléchargé les chiffres officiels #Covid19 sur le site de l'ECDC pour faire les graphes sur les 5 pays européens les plus touchés en nombre total de cas.
— Maela Kloareg (@MaelaKloareg) March 20, 2020
La trajectoire de l'Espagne se démarque de façon inquiétante niveau nombre de cas mais surtout niveau nombre de morts.? pic.twitter.com/CoN7gtojVv
Trug dit Maela, dedennus da wel penaos e chom Bro Alamagn dindan ar re all a fed niver a dud taget ha niver a dud marv. Un displegadur ?
— Denez Pichon (@DenezPichon) March 21, 2020
Herves penaos e vez arnodet an dud pe renablet penn-kaoz ar marv, ar sifroù a c'hell cheñch .
Dre dregantad ar poblañsoù a vefe dedennus ivez.
Ya an displegadur a zo e vez arnodet KALZ muioc'h a dud e Bro Alamagn. N'eus ket tu keñveriañ ar sifroù, nemet m'eo evit lavaret ez eus kalz muioc'h a dud klañv eget an niver a dud diskleriet ez ofisiel. #bzhg https://t.co/DM5DPTShdW
— Maela Kloareg (@MaelaKloareg) March 21, 2020
Ah, digarez, emaon o paouez lenn (ha kompren!) gwelloc'h da goulennoù.
— Maela Kloareg (@MaelaKloareg) March 21, 2020
Sifroù Alamagn (renablet & marvet) izeloc'h eget er Broioù all : perag ? An displegadenn a zo kredapl eo kroget diwezhatoc'h, "dale" o deus warnomp, e giz m'hon eus "dale" war bro Itali...
"Herves penaos e vez arnodet an dud pe renablet penn-kaoz ar marv, ar sifroù a c'hell cheñch" : ya lennet m'eus an dra-se ivez diwar benn sifroù Alamagn. Marteze e cheñch un tammig ya, er penn kentañ, met forzh penaos ne gonto ket kement dizale, pa gresko ar sifroù ?
— Maela Kloareg (@MaelaKloareg) March 21, 2020
Dielfennañ, keñveriañ...
"Er sizhunvezhioù kentañ ne oa ket aes kaout an holl sifroù, reoù tiez ar re gozh da skouer. Hag estreget ar sifroù pemdeziek ankenius, ne veze ket kinniget binvioù da gompren an emdroadur. Ha 'blam da se on en em lakaet da grouiñ ur programm ha goude-se n'em boa nemet da lakaat ar sifroù pemdeziek ennañ a-benn kompren an emdroadur, tizh ar c'hleñved e lec'h-mañ-lec'h." Ar pezh he deus graet ivez Maela Kloareg eo kinnig an traoù evit Breizh pemp departamant, azalek ar poent ma 'z eo bet roet he sifroù dre zepartamant gant ARS Broioù al Liger. Ha keñveriañ gant broioù all, Bro Italia, Bro Alamagn he deus graet ouzhpenn da skouer.
"Prouadiñ an holl a vije bet ret"
Anzav a ra ar skiantourez n'eo ket ar c'hovid19 "ur c'hleñved-red aes da gompren abalamour d'e c'horvezh hir, 14 devezh, ma c'hell an dud bezañ klañv hep gouzout dezho. An azonoù (simptomoù) liesseurt hag ar fed e vije tud diazon en deus touellet ar vedisined ivez er penn-kentañ. Hag afer an immunekaat n'eo ket sklaer kennebeut, pa ne ouezer ket c'hoazh piv zo hangaet hag evit pegeit... Met daoust d'an amzivinoù-mañ, ar pezh a zo anat eo e vefe bet kalz aesoc'h bezañ mestr war ar c'hleñved-red ma vefe bet tu da brouadiñ an holl dud azonus a-benn kenfinañ anezho o-unan buan-tre".
"Ul labour frealzus"
"A-benn ar fin en deus frealzet ac'hanon al labour-mañ, pa n'eus kroget tizh ar c'hleñved da zigreskiñ. Ur mod din da vestroniañ an enkrez liammet gant amzer hirbadus ar c'henfinañ. Met ankenius e chomo memestra keit ma ne vo ket kavet ur vaksin. Ret eo chom war evezh !" eme Vaela Kloareg, mall warni adkregiñ gant he stummadurioù.
prouadiñ : tester
gorvezh : durée d'incubation
azonoù : symptômes, diazon : asymptômatique
hangae : immunité, hangaet : immunisé